Zero-Knowledge Proofs (Sıfır Bilgi Kanıtı) - Kripto Para Sözlüğü
ZK protokolü (Zero-knowledge Proofs) olarak da adlandırılan sıfır bilgi kanıtı, kanıtlayıcı ile doğrulayıcı arasında gerçekleştirilen bir doğrulama yöntemidir. Sıfır bilgili bir kanıt sisteminde, kanıtlayıcı, bilginin belirli bir parçasına kendi kimliğini anonim olarak tutarak, sahip olduğu bilgiyi doğrulayabilir. Bu kanıt sistemleri şifreleme uzmanları tarafından daha fazla gizlilik ve güvenlik sağlamak için kullanılabilir.


Sıfır bilgi kanıtı kavramı ilk olarak Shafi Goldwasser ve Silvio Micali tarafından yayınlanan 1985 MIT belgesinde açıklanmıştır. Belli bir sayıyı veya onunla ilgili herhangi bir ek bilgiyi verilmeden de bazı özelliklerini kanıtlamanın mümkün olduğunu gösterdiler. Bu makale de ayrıca, bir kanıtlayıcı ve bir doğrulayıcı arasındaki etkileşimin bir kanıt için gerekli bilgi miktarının azaltılabileceğini de göstermiştir.


ZK kanıtı temel olarak tamlık ve sağlamlık gibi iki temel gereksinimi karşılamalıdır. Bütünlük, kanıtlayıcının sahip olduğu bilgi ışığında en yakın derecede muhtemel doğruluğa en yakın bilgisini gösterme yeteneğini ifade eder. Kanıtın sağlam olabilmesi için, doğrulayıcı, kanıtlayıcının gerçekten bilgiye sahip olup olmadığını güvenilir bir şekilde belirleyebilmelidir. Son olarak, gerçekten sıfır bilgi sahibi olmak için, kanıt, söz konusu bilginin kanıtlayıcı ve doğrulayıcı arasında hiç iletilmeden, hem eksiksizliğe hem de sağlamlığa ulaşması gerekir.


Sıfır bilgi kanıtı gizlilik ve güvenliğin önemli olduğu uygulamalar için tercih edilmektedir. Kimlik doğrulama sistemleri, kimlik bilgilerini veya kimlikleri doğrudan ifşa etmeden doğrulamak için kullanılabilir. 


Sıfır bilgi kanıtlarının gerçek dünyada kullanımı, kripto para birimi ve blockchain teknolojisidir. Sıfır bilgili Özlü Etkileşimsiz Bilgi Argümanı (zk-SNARK) olarak bilinen bir tür kanıt kullanarak, Zcash gibi gizlilik odaklı kripto paralar, kullanıcılarına daha fazla gizlilik düzeyi olan blok zincir işlemleri sunabilir. Ethereum, 2017'deki Bizans güncellemesinden bu yana zk-SNARK kanıtlarıyla da çalışıyor.